U podstawy naskórka znajdują się komórki zdolne do syntezy barwnika, zwane melanocytami. Komórki te mają wypustki z pęcherzykami, sięgające do wyżej położonych warstw naskórka i uwalniające do komórek wyprodukowany barwnik. Barwnik jest niezbędny skórze, bo pochłania promieniowanie UV, chroniąc przed uszkodzeniami materiał genetyczny zawarty w jądrach komórkowych.
W procesie tzw. melanogenezy w naszej skórze z aminokwasu tyrozyny tworzy się barwnik melanina, występująca w ludzkim naskórku w dwóch wariantach: czarnej lub brązowej eumelaniny i pomarańczoworóżowej feomelaniny. Proporcje między ilością tych dwóch rodzajów melaniny oraz sposób ich dystrybucji w naskórku determinują barwę naszej skóry, włosów
Wiele genów wpływa na syntezę melanin, od nich zależy nasza karnacja: kolor skóry i włosów, charakterystyczne dla różnych ras zamieszkujących odrębne rejony świata. Ponadto, na syntezę barwnika wpływają hormony, np. hormon melanotropowy (MSH), a także stopień wrażliwości niektórych receptorów zlokalizowanych na komórkach naskórka. Dla przykładu, receptor PAR-2 - obecny na komórkach warstwy ziarnistej naskórka - daje znać komórkom, by pochłonęły barwnik, który następnie ulokuje się nad jądrem komórkowym, chroniąc DNA komórki przed negatywnym działaniem promieniowania UV.
Naturalna barwa naszego ciała wynika z prześwitywania czerwonej hemoglobiny przez rozpraszający światło naskórek i z obecności wymienionych dwóch rodzajów melaniny. W niektórych miejscach naskórek ma zmienioną budowę i światło nie ulega rozproszeniu, np. na języku i wargach, dlatego mają one kolor różowy, czerwony.
Oprócz wymienionych czynników wewnątrzpochodnych na kolor naszej skóry i włosów wpływają czynniki zewnętrzne: dieta, leki, promieniowanie. Kolor możemy też celowo modyfikować za pomocą sztucznych lub naturalnych barwników - samoopalaczy, henny, farby do włosów, jednak będzie to tylko efekt przejściowy, do czasu „wypłukania się” barwnika z łodygi włosa lub wyłuszczenia górnych warstw naskórka.
