Skóra naczyniowa to problem pojawiający się u kobiet i mężczyzn w różnym wieku. Częściej dotyczy pań, a także osób z I i II fototypem skóry (jasne karnacje). Wiąże się z pojawiającym się czasowo lub występującymi stale zmianami rumieniowymi na twarzy, szyi i dekolcie, takimi jak plamy naczyniowe i teleangiektazje (rozszerzone naczynia krwionośne). Cera naczyniowa jest zwykle nadwrażliwa, często doświadcza uczucia pieczenia, mrowienia, kłucia i nieprzyjemnego ściągnięcia. Dlaczego najczęściej mamy problem ze skórą naczyniową na twarzy? I czemu u niektórych osób występuje, a u niektórych nie?
Fazy trądziku różowatego
- reaktywna skóra z napadowym rumieniem
- utrwalony rumień i rozszerzone naczynia (teleangiektazje)
- zmiany zapalne (grudki, krosty)
- zmiany przerostowe (u mężczyzn) - charakterystyczny wygląd nosa
- objawy oczne
Rozszerzenie naczyń mikrokrążenia skórnego pojawia się głównie w tzw. okolicach rumieniowych ciała, czyli właśnie na twarzy, szyi, dekolcie i w górnej części klatki piersiowej. Układ naczyniowy skóry ma stosunkową dużą liczbę naczyń, a w tych rejonach ciała, gdzie naskórek jest cieńszy (w wymienionych okolicach), naczynia te są płycej zlokalizowane. Te czynniki sprawiają, że okolice rumieniowe mają większe predyspozycje do napadowego rumienia. Naczynia skórne w obszarze twarzy są bogato unerwione. Dzięki temu tzw. gra naczyniowa (reakcja naczyń na bodźce) jest szczególnie aktywna.
Wewnątrzpochodne (pochodzące z naszego organizmu) czynniki rozszerzające naczynia to zwykle neuropeptydy i mediatory zapalne, czyli substancje uwalniane do skóry wskutek działania bodźców drażniących. Ponadto w mechanizmie reaktywności cery naczyniowej znaczenie odgrywają zaburzenia struktury tkanki, która buduje nasze naczynia skórne. Jeżeli ściany naczyń nie są prawidłowo zbudowane, naczynia nadmiernie się rozszerzają, co prowadzi do powstawania teleangiektazji i trwałego rumienia. Kiedy w takich rozszerzonych naczyniach zalega odtlenowana krew (bo w nieprawidłowo reagującym naczyniu zaburzony jest jej przepływ), dochodzi do rozwoju stanów zapalnych - krostek, grudek i zwłóknień. A takie zmiany świadczą już o rozwoju trądziku różowatego.
Trądzik różowaty (łac. rosacea) to przewlekła choroba skóry o podłożu zapalnym. Wiąże się z nawracającym rumieniem w okolicach rumieniowych, obecnością krostek, grudek, teleangiektazji i zmian przerostowych. Jest schorzeniem najczęściej dotykającym osoby między 35. a 50. rokiem życia, ale początki choroby można obserwować już po 20. roku życia i jest to tzw. prerosacea, który objawia się nadwrażliwością skóry, rumieniem napadowym i pierwszymi teleangiektazjami (np. w kącikach nosa). Trądzik różowaty wymaga leczenia i odpowiedniej pielęgnacji, dlatego jeśli obserwujesz u siebie wymienione objawy, skonsultuj to z dermatologiem. Natomiast jeśli podejrzewasz u siebie stan prerosacea - możesz odpowiednio dobraną pielęgnacją zapobiec rozwojowi trądziku różowatego.
Kiedy skóra naczyniowa staje się dokuczliwym problemem, warto zastanowić się, z jakimi czynnikami pobudzającymi powstawanie zmian naczyniowych mamy do czynienia na co dzień i które z nich możemy ograniczyć.
Choroby ogólnoustrojowe, które sprzyjają pojawieniu się zmian naczyniowych i rozwojowi trądziku różowatego, to m.in. nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, choroby wątroby, grypa i inne stany chorobowe przebiegające z gorączką. Znaczenie mają również zaburzenia hormonalne (ciąża, menopauza), zaburzenia żołądkowo-jelitowe, a także palenie papierosów i niektóre produkty spożywcze.
Produkty spożywcze, które mogą nasilać grę naczyniową i sprzyjać pojawianiu się grudek i krostek w przebiegu trądziku różowatego, to np.:
- sery i inne produkty mleczne;
- ostre przyprawy (szczególnie z kapsaicyną), sos sojowy, pieprz;
- kawa, herbata. alkohole (szczególnie czerwone wino, piwo);
- czekolada, ekstrakt drożdżowy;
- produkty zawierające tyraminę i histaminę (łosoś, makrela, sery pleśniowe) - duży wpływ na naczynia krwionośne.
Pamiętajmy, że kosmetyki nie mają działania leczniczego, wprowadzamy je do pielęgnacji skóry naczyniowej i z trądzikiem różowatym w celach pomocniczych i profilaktycznych. Gdy obserwujemy przewlekły stan zapalny skóry, grudki, czy krostki, wymagane jest zastosowanie odpowiednich zabiegów profesjonalnych i preparatów leczniczych, zalecanych przez lekarza. Aby przeciwdziałać nadmiernej reaktywności skóry i pojawianiu się rumienia, wybierajmy właściwe preparaty do pielęgnacji skóry naczyniowej.
Jakie działanie powinny wykazywać kosmetyki do pielęgnacji cery naczyniowej?
- redukujące stan zapalny w skórze;
- odbudowujące płaszcz hydrolipidowy, poprawiające nawilżenie;
- wzmacniające ściany naczyń krwionośnych, ograniczające ich przepuszczalność;
- poprawiające mikrokrążenie skórne;
- wzmacniające barierę naskórkową;
Materiały:
- Woźniacka, A., Czuwara, J., Krasowska, D., Chlebus, E., Wąsik, G., & Wojas-Pelc, A. et al. (2022). Rosacea. Diagnostic and therapeutic recommendations of the Polish Dermatological Society. Part 1. Epidemiology, classification and clinical presentation. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny, 109(2), 101-121. https://doi.org/10.5114/dr.2022.117981.
- Kosmetologia t. 1 Redakcja: Anna Kołodziejczak, PZWL 2022, s. 132-138.
- Placek, W., & Wolska, H. (2016). Rosacea – new data on pathogenesis and treatment. Dermatology Review/Przegląd Dermatologiczny, 103(5), 387-399. https://doi.org/10.5114/dr.2016.62891
- Sharma A, Kroumpouzos G, Kassir M, Galadari H, Goren A, Grabbe S, Goldust M. Rosacea management: A comprehensive review. J Cosmet Dermatol. 2022 May;21(5):1895-1904. doi: 10.1111/jocd.14816.
- Baldwin HE, Harper J, Baradaran S, Patel V. Erythema of Rosacea Affects Health-Related Quality of Life: Results of a Survey Conducted in Collaboration with the National Rosacea Society. Dermatol Ther (Heidelb). 2019 Dec;9(4):725-734. doi: 10.1007/s13555-019-00322-5.