Lipidy (potocznie zwane tłuszczami) to zróżnicowana grupa nierozpuszczalnych w wodzie związków organicznych. Należą do nich tłuszcze proste, witaminy (A, D, E, K), sterole, fosfolipidy, woski i wiele innych. W ludzkim organizmie pełnią funkcję magazynów energii, termoizolacyjną, budulcową (np. jako elementy błon komórkowych), a nawet regulatorową (hormony i cząsteczki sygnałowe). W skórze ich główną rolą jest spajanie komórek - są cementem międzykomórkowym. Dzięki zapewnieniu spójności warstwy rogowej (najbardziej powierzchownej warstwy naskórka) bronią organizm przed wnikaniem substancji z zewnątrz, a jednocześnie przed ucieczką wody ze skóry. Sprawiają też, że skóra jest elastyczna i miękka.
W skład lipidów warstwy rogowej wchodzą ceramidy, kwasy tłuszczowe, cholesterol i siarczan cholesterolu. Nieprawidłowa ilość któregokolwiek z tych składników powoduje, że skóra traci swoje fizjologiczne właściwości ochronne i ulega negatywnym przemianom - może stać się przesuszona, nadwrażliwa na czynniki zewnętrzne (np. promieniowanie słoneczne, alergeny), podatna na nadkażenia bakteryjne. Dochodzi do zaburzeń w tzw. barierze hydrolipidowej, na którą składają się wspomniane lipidy, woda, mocznik, kwas mlekowy i jony.
Zmniejszenie ilości lipidów w skórze może nastąpić z wielu powodów:
- nieprawidłowej pielęgnacji: zbyt agresywne mycie, stosowanie mydeł (zasadowe pH), niedostateczne nawilżanie, używanie niewłaściwie dobranych silnych składników aktywnych (np. kwasów, retinolu);
- mechanicznych urazów: podczas depilacji woskiem, maszynką, golenia zarostu, częstych otarć;
- działania niekorzystnych warunków otoczenia: silnego wiatru, mrozu, ekspozycji na promieniowanie słoneczne, suchego powietrza w klimatyzowanych pomieszczeniach;
- leczenia dermatologicznego: szczególnie produkty przeciwtrądzikowe mogą zmniejszać produkcję sebum i zaburzać równowagę wodno-lipidową skóry.
Aby przywrócić prawidłowe funkcjonowanie bariery hydrolipidowej, należy ograniczyć działanie wymienionych czynników i poprawić skuteczność codziennej pielęgnacji. Znając lipidy, które współtworzą warstwę rogową naskórka i wspomagają jego funkcje ochronne, można włączyć do pielęgnacji skóry kosmetyki, których skład jest oparty na tych właśnie tłuszczach. Dzięki temu skóra będzie prawidłowo funkcjonować, bronić się przed drobnoustrojami i nie będzie tak łatwo ulegała podrażnieniu.
Oleje roślinne stosowane w produkcji kosmetyków mają wiele zalet. Są bogate w NNKT (niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe), i związki bioaktywne: fitosterole, witaminy, polifenole. Dzięki temu oprócz właściwości emolientowych (zmiękczających, nawilżających), wykazują działanie przeciwstarzeniowe, regenerujące, przeciwzapalne, czy seboregulujące.
